බල්ලා සිටින්නේ ආරක්ෂාවටය. බූරුවා සිටින්නේ බර අදින්නටය. (පවුල් බර නොව. මන්ද එය අදින්නේ අහිංසක ගෙහිමියා නිසාය.) නමුත් බල්ලා හෝ බූරුවා යම් හෙයකින් තම නියමිත රාජකාරියෙන් මිදී අනෙකාගේ රාජකාරිය භාරගත හොත් බල්ලාටත් වන්නේ ජනප‍්‍රවාදයේදී ගෙහිමියාගෙන් ගුටිකෑ බූරුවාට අත්වූ ඉරණමම අත්විඳින්නටය. මෙම පැරණි සිංහල ජනකතාවේ හා ඒහා බැඳී තිබෙන්නාවූ ”බල්ලාගේ වැඬේ බූරුවා කරන්නට යෑම” යන්නෙහි ගැබ්ව ඇති සරල වූත් නොපෙනෙනා ගැඹුරකට යන්නා වූත් යථාර්තය අප එක් විහිළුවකින් ඉවත හළ නොහැකි වන්නේය.
අප සිවිල් සමාජය ගැන කතා කිරීමට පළමුවෙන් සිහි එල්ඹවා ගතයුතු පළමු කාරණය වන්නේ ශ‍්‍රී ලංකාව තුළ ඇත්තේ එන්.ජී. ඕ කිහිපයකින් සහ ජීවිකාව උදෙසා සිවිල් සමාජය භාවිතා කරනා චරිත කිහිපයකින් පමණක් සමන්විත වූ සිවිල් සමාජය යැයි කියාගන්නා වූ ගැන්සියක් පමණක් බවටයි. (මෙය වෙනමම කතා කළ යුතු දැවැන්ත අර්බුධයක් බැවින් එම කතිකාවට මෙතකින් තිත තබන්නේ අපේ කතාවෙන් පිට නොයෑමේ අවශ්‍යතාවය පිටය.) එබැවින් අප මෙතැන් පටන් කතා කරන්නේ සමස්ථ සිවිල් සමාජය ගැනම බව කරුණාවෙන් සලකන්න. දැන් අප මුලින්ම විමසා බැලිය යුතු වන්නේ සිවිල් සමාජය හා දේශපාලන සමාජය අතර ඇති වෙනසයි. නමුත් අඩව්ව ඔබට මෙවන් යෝජනාවක් කිරීමට කැමතියි. අප සිවිල් හා දේශපාලන යන්න අප භාවිතා කරන සන්ධර්භය අනුව වෙනස් වන නිසා අප එක් එක් කොණයන් වල සිට මෙය මනාව තේරුම් බේරුම් කර ගැනීම සාර්ථකයි යන්න.
අප මුලින්ම දේශපාලන සන්ධර්භයේ සිට බලමු. දේශපලන සන්ධර්භය හරියට අච්චාරුවක් බඳුය. අප එසේ කීවාය කියා ඔබ අවි අමෝරා ගත යුතු නැත. මන්ද අප මේ කතා කරන්නේ වත්මන් ශ‍්‍රී ලංකාවේ වේදිකාගත වී තිබෙන දේශපාලන චරිත, සිද්ධි සහ කතිකාවන් ගැන බැවිනි. සත්‍යය ලෙසම දේශපාලන සන්ධර්භය තුළදී සියල්ල ගණන් බලන්නේ මනාප ගණන මත, ලැබෙන අමාත්‍ය ධූරය මත හෝ කොන්ත‍්‍රාත් වල වටිනාකම මතය. එබැවින් දේශපාලන සන්ධර්භය තුළ සිට බලන කළ සිවිල් සමාජය යනු දේශපාලනඥයන්ගේ මනාප ටිකය. ඒ අනුව අවුරුදු පහකට වරක් කතිරය ගසා ගැනීමට අවශ්‍ය තරමේ ආතල් එකක් දුන් විට සිවිල් සමාජය නම් හරක් රැල සැනසෙති. මේ වූ කලී දේශපාලන සන්ධර්භය තුළ පවත්නා සිවිල් සමාජය ගැන වූ අවසන් විග‍්‍රහයයි. මෙහි ඇති විශේෂත්වය වන්නේ දේශපාලනඥයන් දකින ආකාරයට සමස්ථයම දේශපාලනිකය. සිවිල් කියා දෙයක් නැත. එනිසා සිවිල් සමාජය යනු දේශපාලන අනන්‍යතාවයක්ම සහිත දේශපාලන සමාජය විසින් ඕනෑ ඕනෑ පැත්තට කැරකවිය හැකි බෝලයක් බඳු දෙයකි. එබැවින් සිවිල් සමාජය විසින් හැසිර විය යුතු දේශපාලන සමාජය අද වන විට කනපිට හැරී ඇත. ඒ අනුව බල්ලා විසින් නැට්ට වනනවා වෙනුවට නැට්ට විසින් බල්ලා වනන තැනට පත්වී ඇත.
දැන් අප සිව්ල් සමාජ සන්ධර්භයක සිට බලමු. ඇත්තටම ශ‍්‍රී ලංකාවේ සමස්ථ සිවිල් සමාජයම අක‍්‍රීයය. එහි ප‍්‍රාණයක් නැත. සිවිල් යැයි අනන්‍යතාවයක් එයට නැත. නමුත් කොළඹට හා නාගරික ප‍්‍රදේශ කිහිපයකට වන්නට සිවිල් සමාජය යැයි කියාගන්නා අතලොස්සක් අති ක‍්‍රියාශීලීව සිටිති. (මේ නාමමාත‍්‍රික සිවිල් සමාජය නිසා සැබෑ සිවිල් සමාජය අක‍්‍රීය වූවාද, නැතහොත් අක‍්‍රීය වූ සැබෑ සිවිල් සමාජය නිසා මේ නාමමාත‍්‍රික සිවිල් සමාජය අති ක‍්‍රියාශීලී වූවාද යන්න තීරණය කිරීමට අඩව්ව ඔබට භාරකරයි.) නමුත් අප සැබෑ සිවිල් සමාජය අනුව බලන කල ඔවුන්ට අනුව දේශපාලනය යනු අත නොගැසිය යුතු දෙයකි. මන්ද එය ඔවුන්ගේ විඥනයට එහා ගිය තත්වයක් වන නිසාය. එබැවින් ඔවුන් දේශපාලනය දකින්නේ ඔවුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයට (සිවිල් සමාජයේ චලනයන්ට) කිසිම ගැලපීමක් හෝ අදාලත්වයක් නැති අමුතුම දෙයක් ලෙසය. එබැවින් සිවිල් සමාජය අතින් බලන කල අවසාන විග‍්‍රහයේදී කියැවෙන්නේ සිවිල් සමාජය හා දේශපාලන සමාජය යනු ගොනයි මීමයි බඳු හාත්පස දේවල් දෙකක් බවයි.
ඉහත විග‍්‍රහයන් දෙක අනුව බලන කල කතාව පැහැදිලිය. දේශපාලන සන්ධර්භයක සිට බලන කළ සිවිල් සමාජය නම් වූ බල්ලාගේ සහ දේශපාලන සමාජය නම් වූ බූරුවගේ වැඩි වෙනසක් නැත. නමුත් සිවිල් සමාජ සන්ධර්භයේදී මෙම කියැවීම වෙනස්ය. බල්ලා සහ බූරුවා පැහැදිලිව වෙනස් බව ඔවුන් දකිති. එපමණක්ද නොව, බල්ලා බල්ලාගේ තැනත් බූරුවා බූරුවාගේ තැනත් සිටිය යුතු බවද ඔවුන් තරයේ කියා සිටිති. නමුත් දේශපාලන සන්ධර්භයේදී වැඩි වෙනසක් නැති මේ සතුන් දෙදෙනා අතරින් දේශපාලන බර අදින බූරුවා බල්ලාද තමන්ගේ වැඬේට හවුල් කරගත හැකි බව සිතයි. බල්ලාටද අවුලක් නැත. මුර කරන්නේ රෑට බැවින් මුල් අවස්ථාවේදී දහවල් බූරුවාට පොඩි සපෝට් එකක් දීමට ඌ නොපැකිලෙයි. අනෙක් අතට රකින්නට දෙයක් තිබිය යුත්තේය. කිසිවක් නැති නිවසක රකින්නට දෙයක් නැත. එබැවින් නිවසට බඩු අදින බූරුවාට සෙට් වීමට බල්ලාට වගකීමක්ද පැනනගින්නේය. නමුත් අනික් බල්ලන් දැක අහිතක් සිතාවි යැයි වටහා ගන්නා බල්ලා මෙයට සහජීවනය, සහයෝගය වැනි ප‍්‍රතික්ෂේප කළ නොහැකි මාතෘකාවක්ද යොදාගැනීමට ඉඩ ඇත. මෙසේ ටික දිනක් යන විට බූරුවා බල්ලා අමතා මෙසේ අසයි. ”මල්ලි මට දැං මේ පුළුං ගෝනි ගෙනියලා එපා වෙලා ඉන්නේ. ඒවා එච්චර බරත් නැති නිසා උඹට බැරිද ඒවා භාරගන්න”. කලිං මාතෘකාවට මේ පුළුං සිද්ධියත් ගැලපිය හැකි බැවින් බල්ලා එයද භාරගනී. මේ ආකාරයට බර ඇදීමද කරගෙන යන විට ඒ ක‍්‍රියාවට ආවේනික ආතල් එකට හුරුවන බල්ලා පසු දිනෙක බූරුවා අමතා මෙසේ කියයි. ”අයියා දැං මට බර අදින එක හොඳට හුරුයි. අද ඔයා නිදා ගන්න. මම මේ බර ටික අදින්නං. හෙට ඔයා අදිනකං මම නිදා ගන්නං”. මේ තැනට පත්වූ පසු බූරුවා ගැන කෙසේ වෙතත් අප බල්ලා ගැන විමසා බැලිය යුතුවේ. මන්ද බූරුවාගේ වැඬේ කිසිඳු අඩුවක් නැතිව සිදුවේ. නමුත් අප බල්ලාගේ වැඬේ ගැන කල්පනා කළහොත් එයට බඩු හම්බවී අවසන් බව අපට වැටහෙනු ඇත. නමුත් බූරු සන්ධර්භයේ සිට බලන්නේ නම් තවමත් බල්ලා විසින් අනෙක් බල්ලන් ඉදිරියේ සාධාරණීකරනය වනු වස් භාවිතා කළ මාතෘකාවට තවමත් ඔහු අදාල බව පෙන්නා සිටිය හැක. එපමණක්ද නොව, මෙම ෂිෆ්ට් ක‍්‍රමය මාසයකට වරක් දක්වා දිගුකරගතත් බල්ලාට මැක්කා සිස්ටම් එක හරහා තම සුජාතභාවය දක්වා සිටීමට හැකි බවද අප අමතක නොකළ යුතුය. නමුත් ප‍්‍රශ්ණය ඇත්තේ එතන නොවේ. බල්ලාගේ වැඬේ බූරුවාට කරන්නට සිදු වීමයි ප‍්‍රශ්ණය. නමුත් බූරුවාට බල්ලා ඒ වැඬේ කියා නැත. ඌ කීවේ නිදියන්න කියාය. එනිසා බූරුවා නිදිය. බල්ලා බර අදියි. අද රෑ ගේ ආරක්ෂා කරන්නේ පොලීසියෙන්ද ?
මේ අද අප මුහුණ දී සිටින සැබෑ ඛේදවාචකයයි. දේශපාලන සන්ධර්භයේ සිට සිවිල් සමාජය කියවන්නට උත්සහ ගන්නා සිවිල් සමාජය යැයි කියා ගත් අතලොස්සකගේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය නිසා සිවිල් සමාජය නන්නත්තාර වෙමින් තිබීමයි. අප තේරුම්ගත යුතු වන්නේ අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජයක් ඇති ශ‍්‍රී ලංකාව වැනි රටක ක‍්‍රියාකාරී අතලොස්ස සතුව යුතුකම් දෙකක් පවතී.
1. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය වෙනුවෙන් සක‍්‍රීයව පෙනී සිටීම.
2. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය සක‍්‍රීය කිරීමට උර දීම.
එසේම ඔවුන් සතුව යුතුකම්ද දෙකක් පවතී.
1. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමේදී අනාගතයේදී සක‍්‍රීය වන සත්‍යය සිවිල් සමාජයට සාධාරණීකරනය කළ හැකි ක‍්‍රියාමාර්ග පමණක් ගැනීම. (නැතහොත් සිදු වන්නේ මව්කුසේදීම ඔවුන්ගේ සුජාතභාවය කෙලෙසීමකි.)
2. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය සක‍්‍රීය කිරීමට සුදුසු ක‍්‍රමවේදයන් පමණක් භාවිතා කිරීම. (මෙය ප්‍රොජෙක්ට් එකක් බවට පත්කර ගත හොත් සිදුවන්නේ සතියකින් අවදිවීමට සිටි සිවිල් සමාජය නින්දේදීම මරා දැමීමකි. එවිට කිසිදාක ඔවුන් අවදිවන්නේ නැත.)
ඔබැවින් වත්මන් සිවිල් සමාජය යැයි සක‍්‍රීයව සිටිනා අතලොස්සට ඇත්තේ ලේසි පහසු කාර්‍යයක් නොවේ. ඔවුන්ගේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය වර්ථමානය හා අනාගතය සමග බැඳී පවතී. ඔවුන් නිවැරදි දේ නොකළොත් මියැදෙන්නේ නාමමාත‍්‍රික සිවිල් සමාජය වන ඔවුන් නොව, තවමත් අවදි නොවූ සැබෑ සිවිල් සමාජයයි.
තත්වය මෙතරම් දරුණුය. එනිසා අප වත්මන් සිවිල් සමාජයේ ක‍්‍රියාත්මක වීමේදී පවතින ගැටළුව විමසා බලමු. සිවිල් සමාජය සක‍්‍රීය කිරීම යුතුකම කරගත් ඔවුන් සිවිල් සමාජ චලනයන් දැකිය යුතු වන්නේ සිවිල් සමාජ සන්ධර්භයක සිටය. නමුත් ඔවුන් තවමත් අවධි වී නැති සිවිල් සමාජය දක්නා ආකාරයෙන් දේශපාලන සමාජය බොහෝ ඈතින් තබා ගත යුතු යැයි අප කියන්නේ නැත. එනිසා ඔවුන් ගාමක බලවේගයක් ලෙස එහි ඇති සමීපතාවය ජනතාවට පහදා දීම කළ යුත්තකි. නමුත් සිවිල් සමාජය හැටියට දේශපාලන සමාජයේ චලනයන්ට මැදිහත් විය යුතු සීමාව ඔවුන් මනාව දැනගත යුතුය. නැතිනම් සිදුවන්නේ රකින්නට දෙයක් තිබෙන්න එපායැයි කියා බර අදින්නට ගිය බල්ලාට වුණ දෙයයි. (වත්මනේ සිටින ගායකයන්ට, නළුවන්ට, නිළියන්ට හා ක‍්‍රීඩක ක‍්‍රීඩිකාවන්ට සිදුවී තිබෙන්නේත් බල්ලාට වූ ඇබැද්දියයි. නමුත් එය මෙයට වඩා වෙනස් වන්නේ ඔවුන් කලාවේ හෝ ක‍්‍රීඩාවේ කිසිවක් රැකගැනීමට කියා ඡන්දය ඉල්ලන්නට නොයෑම නිසාය.)
කෙසේ වුවද අඩව්වේ අවසාන ඉල්ලීම වන්නේ නැවතත් අප පෙර කී මාතෘකාවමය. සිවිල් සමාජය දැන්වත් නවතින්න. අපට සිවිල් සමාජයක් ඉතුරු කරන්න.
අප සිවිල් සමාජය ගැන කතා කිරීමට පළමුවෙන් සිහි එල්ඹවා ගතයුතු පළමු කාරණය වන්නේ ශ‍්‍රී ලංකාව තුළ ඇත්තේ එන්.ජී. ඕ කිහිපයකින් සහ ජීවිකාව උදෙසා සිවිල් සමාජය භාවිතා කරනා චරිත කිහිපයකින් පමණක් සමන්විත වූ සිවිල් සමාජය යැයි කියාගන්නා වූ ගැන්සියක් පමණක් බවටයි. (මෙය වෙනමම කතා කළ යුතු දැවැන්ත අර්බුධයක් බැවින් එම කතිකාවට මෙතකින් තිත තබන්නේ අපේ කතාවෙන් පිට නොයෑමේ අවශ්‍යතාවය පිටය.) එබැවින් අප මෙතැන් පටන් කතා කරන්නේ සමස්ථ සිවිල් සමාජය ගැනම බව කරුණාවෙන් සලකන්න. දැන් අප මුලින්ම විමසා බැලිය යුතු වන්නේ සිවිල් සමාජය හා දේශපාලන සමාජය අතර ඇති වෙනසයි. නමුත් අඩව්ව ඔබට මෙවන් යෝජනාවක් කිරීමට කැමතියි. අප සිවිල් හා දේශපාලන යන්න අප භාවිතා කරන සන්ධර්භය අනුව වෙනස් වන නිසා අප එක් එක් කොණයන් වල සිට මෙය මනාව තේරුම් බේරුම් කර ගැනීම සාර්ථකයි යන්න.
අප මුලින්ම දේශපාලන සන්ධර්භයේ සිට බලමු. දේශපලන සන්ධර්භය හරියට අච්චාරුවක් බඳුය. අප එසේ කීවාය කියා ඔබ අවි අමෝරා ගත යුතු නැත. මන්ද අප මේ කතා කරන්නේ වත්මන් ශ‍්‍රී ලංකාවේ වේදිකාගත වී තිබෙන දේශපාලන චරිත, සිද්ධි සහ කතිකාවන් ගැන බැවිනි. සත්‍යය ලෙසම දේශපාලන සන්ධර්භය තුළදී සියල්ල ගණන් බලන්නේ මනාප ගණන මත, ලැබෙන අමාත්‍ය ධූරය මත හෝ කොන්ත‍්‍රාත් වල වටිනාකම මතය. එබැවින් දේශපාලන සන්ධර්භය තුළ සිට බලන කළ සිවිල් සමාජය යනු දේශපාලනඥයන්ගේ මනාප ටිකය. ඒ අනුව අවුරුදු පහකට වරක් කතිරය ගසා ගැනීමට අවශ්‍ය තරමේ ආතල් එකක් දුන් විට සිවිල් සමාජය නම් හරක් රැල සැනසෙති. මේ වූ කලී දේශපාලන සන්ධර්භය තුළ පවත්නා සිවිල් සමාජය ගැන වූ අවසන් විග‍්‍රහයයි. මෙහි ඇති විශේෂත්වය වන්නේ දේශපාලනඥයන් දකින ආකාරයට සමස්ථයම දේශපාලනිකය. සිවිල් කියා දෙයක් නැත. එනිසා සිවිල් සමාජය යනු දේශපාලන අනන්‍යතාවයක්ම සහිත දේශපාලන සමාජය විසින් ඕනෑ ඕනෑ පැත්තට කැරකවිය හැකි බෝලයක් බඳු දෙයකි. එබැවින් සිවිල් සමාජය විසින් හැසිර විය යුතු දේශපාලන සමාජය අද වන විට කනපිට හැරී ඇත. ඒ අනුව බල්ලා විසින් නැට්ට වනනවා වෙනුවට නැට්ට විසින් බල්ලා වනන තැනට පත්වී ඇත.
දැන් අප සිව්ල් සමාජ සන්ධර්භයක සිට බලමු. ඇත්තටම ශ‍්‍රී ලංකාවේ සමස්ථ සිවිල් සමාජයම අක‍්‍රීයය. එහි ප‍්‍රාණයක් නැත. සිවිල් යැයි අනන්‍යතාවයක් එයට නැත. නමුත් කොළඹට හා නාගරික ප‍්‍රදේශ කිහිපයකට වන්නට සිවිල් සමාජය යැයි කියාගන්නා අතලොස්සක් අති ක‍්‍රියාශීලීව සිටිති. (මේ නාමමාත‍්‍රික සිවිල් සමාජය නිසා සැබෑ සිවිල් සමාජය අක‍්‍රීය වූවාද, නැතහොත් අක‍්‍රීය වූ සැබෑ සිවිල් සමාජය නිසා මේ නාමමාත‍්‍රික සිවිල් සමාජය අති ක‍්‍රියාශීලී වූවාද යන්න තීරණය කිරීමට අඩව්ව ඔබට භාරකරයි.) නමුත් අප සැබෑ සිවිල් සමාජය අනුව බලන කල ඔවුන්ට අනුව දේශපාලනය යනු අත නොගැසිය යුතු දෙයකි. මන්ද එය ඔවුන්ගේ විඥනයට එහා ගිය තත්වයක් වන නිසාය. එබැවින් ඔවුන් දේශපාලනය දකින්නේ ඔවුන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයට (සිවිල් සමාජයේ චලනයන්ට) කිසිම ගැලපීමක් හෝ අදාලත්වයක් නැති අමුතුම දෙයක් ලෙසය. එබැවින් සිවිල් සමාජය අතින් බලන කල අවසාන විග‍්‍රහයේදී කියැවෙන්නේ සිවිල් සමාජය හා දේශපාලන සමාජය යනු ගොනයි මීමයි බඳු හාත්පස දේවල් දෙකක් බවයි.
ඉහත විග‍්‍රහයන් දෙක අනුව බලන කල කතාව පැහැදිලිය. දේශපාලන සන්ධර්භයක සිට බලන කළ සිවිල් සමාජය නම් වූ බල්ලාගේ සහ දේශපාලන සමාජය නම් වූ බූරුවගේ වැඩි වෙනසක් නැත. නමුත් සිවිල් සමාජ සන්ධර්භයේදී මෙම කියැවීම වෙනස්ය. බල්ලා සහ බූරුවා පැහැදිලිව වෙනස් බව ඔවුන් දකිති. එපමණක්ද නොව, බල්ලා බල්ලාගේ තැනත් බූරුවා බූරුවාගේ තැනත් සිටිය යුතු බවද ඔවුන් තරයේ කියා සිටිති. නමුත් දේශපාලන සන්ධර්භයේදී වැඩි වෙනසක් නැති මේ සතුන් දෙදෙනා අතරින් දේශපාලන බර අදින බූරුවා බල්ලාද තමන්ගේ වැඬේට හවුල් කරගත හැකි බව සිතයි. බල්ලාටද අවුලක් නැත. මුර කරන්නේ රෑට බැවින් මුල් අවස්ථාවේදී දහවල් බූරුවාට පොඩි සපෝට් එකක් දීමට ඌ නොපැකිලෙයි. අනෙක් අතට රකින්නට දෙයක් තිබිය යුත්තේය. කිසිවක් නැති නිවසක රකින්නට දෙයක් නැත. එබැවින් නිවසට බඩු අදින බූරුවාට සෙට් වීමට බල්ලාට වගකීමක්ද පැනනගින්නේය. නමුත් අනික් බල්ලන් දැක අහිතක් සිතාවි යැයි වටහා ගන්නා බල්ලා මෙයට සහජීවනය, සහයෝගය වැනි ප‍්‍රතික්ෂේප කළ නොහැකි මාතෘකාවක්ද යොදාගැනීමට ඉඩ ඇත. මෙසේ ටික දිනක් යන විට බූරුවා බල්ලා අමතා මෙසේ අසයි. ”මල්ලි මට දැං මේ පුළුං ගෝනි ගෙනියලා එපා වෙලා ඉන්නේ. ඒවා එච්චර බරත් නැති නිසා උඹට බැරිද ඒවා භාරගන්න”. කලිං මාතෘකාවට මේ පුළුං සිද්ධියත් ගැලපිය හැකි බැවින් බල්ලා එයද භාරගනී. මේ ආකාරයට බර ඇදීමද කරගෙන යන විට ඒ ක‍්‍රියාවට ආවේනික ආතල් එකට හුරුවන බල්ලා පසු දිනෙක බූරුවා අමතා මෙසේ කියයි. ”අයියා දැං මට බර අදින එක හොඳට හුරුයි. අද ඔයා නිදා ගන්න. මම මේ බර ටික අදින්නං. හෙට ඔයා අදිනකං මම නිදා ගන්නං”. මේ තැනට පත්වූ පසු බූරුවා ගැන කෙසේ වෙතත් අප බල්ලා ගැන විමසා බැලිය යුතුවේ. මන්ද බූරුවාගේ වැඬේ කිසිඳු අඩුවක් නැතිව සිදුවේ. නමුත් අප බල්ලාගේ වැඬේ ගැන කල්පනා කළහොත් එයට බඩු හම්බවී අවසන් බව අපට වැටහෙනු ඇත. නමුත් බූරු සන්ධර්භයේ සිට බලන්නේ නම් තවමත් බල්ලා විසින් අනෙක් බල්ලන් ඉදිරියේ සාධාරණීකරනය වනු වස් භාවිතා කළ මාතෘකාවට තවමත් ඔහු අදාල බව පෙන්නා සිටිය හැක. එපමණක්ද නොව, මෙම ෂිෆ්ට් ක‍්‍රමය මාසයකට වරක් දක්වා දිගුකරගතත් බල්ලාට මැක්කා සිස්ටම් එක හරහා තම සුජාතභාවය දක්වා සිටීමට හැකි බවද අප අමතක නොකළ යුතුය. නමුත් ප‍්‍රශ්ණය ඇත්තේ එතන නොවේ. බල්ලාගේ වැඬේ බූරුවාට කරන්නට සිදු වීමයි ප‍්‍රශ්ණය. නමුත් බූරුවාට බල්ලා ඒ වැඬේ කියා නැත. ඌ කීවේ නිදියන්න කියාය. එනිසා බූරුවා නිදිය. බල්ලා බර අදියි. අද රෑ ගේ ආරක්ෂා කරන්නේ පොලීසියෙන්ද ?
මේ අද අප මුහුණ දී සිටින සැබෑ ඛේදවාචකයයි. දේශපාලන සන්ධර්භයේ සිට සිවිල් සමාජය කියවන්නට උත්සහ ගන්නා සිවිල් සමාජය යැයි කියා ගත් අතලොස්සකගේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය නිසා සිවිල් සමාජය නන්නත්තාර වෙමින් තිබීමයි. අප තේරුම්ගත යුතු වන්නේ අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජයක් ඇති ශ‍්‍රී ලංකාව වැනි රටක ක‍්‍රියාකාරී අතලොස්ස සතුව යුතුකම් දෙකක් පවතී.
1. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය වෙනුවෙන් සක‍්‍රීයව පෙනී සිටීම.
2. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය සක‍්‍රීය කිරීමට උර දීම.
එසේම ඔවුන් සතුව යුතුකම්ද දෙකක් පවතී.
1. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමේදී අනාගතයේදී සක‍්‍රීය වන සත්‍යය සිවිල් සමාජයට සාධාරණීකරනය කළ හැකි ක‍්‍රියාමාර්ග පමණක් ගැනීම. (නැතහොත් සිදු වන්නේ මව්කුසේදීම ඔවුන්ගේ සුජාතභාවය කෙලෙසීමකි.)
2. අක‍්‍රීය සිවිල් සමාජය සක‍්‍රීය කිරීමට සුදුසු ක‍්‍රමවේදයන් පමණක් භාවිතා කිරීම. (මෙය ප්‍රොජෙක්ට් එකක් බවට පත්කර ගත හොත් සිදුවන්නේ සතියකින් අවදිවීමට සිටි සිවිල් සමාජය නින්දේදීම මරා දැමීමකි. එවිට කිසිදාක ඔවුන් අවදිවන්නේ නැත.)
ඔබැවින් වත්මන් සිවිල් සමාජය යැයි සක‍්‍රීයව සිටිනා අතලොස්සට ඇත්තේ ලේසි පහසු කාර්‍යයක් නොවේ. ඔවුන්ගේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය වර්ථමානය හා අනාගතය සමග බැඳී පවතී. ඔවුන් නිවැරදි දේ නොකළොත් මියැදෙන්නේ නාමමාත‍්‍රික සිවිල් සමාජය වන ඔවුන් නොව, තවමත් අවදි නොවූ සැබෑ සිවිල් සමාජයයි.
තත්වය මෙතරම් දරුණුය. එනිසා අප වත්මන් සිවිල් සමාජයේ ක‍්‍රියාත්මක වීමේදී පවතින ගැටළුව විමසා බලමු. සිවිල් සමාජය සක‍්‍රීය කිරීම යුතුකම කරගත් ඔවුන් සිවිල් සමාජ චලනයන් දැකිය යුතු වන්නේ සිවිල් සමාජ සන්ධර්භයක සිටය. නමුත් ඔවුන් තවමත් අවධි වී නැති සිවිල් සමාජය දක්නා ආකාරයෙන් දේශපාලන සමාජය බොහෝ ඈතින් තබා ගත යුතු යැයි අප කියන්නේ නැත. එනිසා ඔවුන් ගාමක බලවේගයක් ලෙස එහි ඇති සමීපතාවය ජනතාවට පහදා දීම කළ යුත්තකි. නමුත් සිවිල් සමාජය හැටියට දේශපාලන සමාජයේ චලනයන්ට මැදිහත් විය යුතු සීමාව ඔවුන් මනාව දැනගත යුතුය. නැතිනම් සිදුවන්නේ රකින්නට දෙයක් තිබෙන්න එපායැයි කියා බර අදින්නට ගිය බල්ලාට වුණ දෙයයි. (වත්මනේ සිටින ගායකයන්ට, නළුවන්ට, නිළියන්ට හා ක‍්‍රීඩක ක‍්‍රීඩිකාවන්ට සිදුවී තිබෙන්නේත් බල්ලාට වූ ඇබැද්දියයි. නමුත් එය මෙයට වඩා වෙනස් වන්නේ ඔවුන් කලාවේ හෝ ක‍්‍රීඩාවේ කිසිවක් රැකගැනීමට කියා ඡන්දය ඉල්ලන්නට නොයෑම නිසාය.)
කෙසේ වුවද අඩව්වේ අවසාන ඉල්ලීම වන්නේ නැවතත් අප පෙර කී මාතෘකාවමය. සිවිල් සමාජය දැන්වත් නවතින්න. අපට සිවිල් සමාජයක් ඉතුරු කරන්න.
නොදන්න නිසයි අහන්නේ. ඇත්තටම සිවිල් සමාජය කියන්නෙ මොකක්ද කියල උදාහරණත් එක්ක කියන්න පුළුවන්ද? මේ වචනයක් අස්සෙ හිර වෙලා සිම්පල් දේනල් සංකීර්ණ වෙලාද?
ReplyDeleteසිවිල් සමාජය කියන්නේ ඔබත් මමත් අපි හැමෝමත් ඉන්න තැනට.
ReplyDelete